Mụn trứng cá là vấn đề da mà hầu hết chúng ta sẽ gặp phải, đặc biệt là giai đoạn dậy thì. Mụn trứng cá xuất phát từ nhiều nguyên nhân nên giải pháp khắc phục tình trạng này cũng khá phức tạp. Trong bài viết này Lorsia sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mụn trứng cá cũng như nguyên nhân và các biện pháp khắc phục tình trạng này.
Mụn trứng cá là gì?
Cơ chế hình thành mụn trứng cá
Ở làn da khỏe mạnh, tuyến bã sẽ tạo ra bã nhờn và bơm lên trên bề mặt da thông qua lỗ chân lông. Cùng với đó, các tế bào sừng Keratinocytes nằm lót trong lòng lỗ chân lông cũng được đưa lên bề mặt da và được loại bỏ.
Ở làn da bị mụn trứng cá, bã nhờn và tế bào sừng trong lòng lỗ chân lông sẽ kết dính lại với nhau. Điều này khiến cho tế bào sừng không thể bong ra và làm cho bã nhờn không được bơm lên bề mặt da. Hỗn hợp bã nhờn và tế bào sừng cùng với điều kiện yếm khí khi lỗ chân lông bị bít tắc đã tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn phát triển, gây viêm, sưng đỏ và đau.
Các loại mụn trứng cá phổ biến
– Mụn đầu trắng: Nhân mụn bị tắc nằm dưới da.
– Mụn đầu đen: Nhân mụn trồi lên bề mặt da một phần và bị oxy hóa nên có màu đen.
– Sẩn: Một dạng tổn thương viêm thường xuất hiện dưới dạng các nốt sần nhỏ màu hồng trên da và có thể đau khi chạm vào.
– Mụn mủ: Sẩn có các tổn thương chứa mủ màu trắng hoặc vàng, có thể có màu đỏ ở phần gốc.
– U cục: Tổn thương lớn dạng rắn, đau và nằm sâu bên trong da.
– Mụn trứng cá dạng nốt sần nặng (đôi khi được gọi là mụn nang): Tổn thương sâu, đau, chứa đầy mủ.
Các bác sĩ da liễu thường xếp hạng mụn trứng cá theo mức độ nghiêm trọng:
– Mức độ 1 (nhẹ): Chủ yếu là mụn đầu trắng và mụn đầu đen, có một ít mụn mủ và mụn bọc.
– Mức độ 2 (mụn trứng cá vừa hoặc mụn mủ): Nhiều nốt sẩn và mụn mủ, chủ yếu ở mặt.
– Mức độ 3 (mụn trứng cá vừa phải hoặc dạng nang): Nhiều nốt sẩn và mụn mủ, thỉnh thoảng có các nốt viêm. Da ở vùng lưng và vùng ngực cũng có thể bị ảnh hưởng.
– Mức độ 4 (mụn trứng cá dạng nang nặng): Nhiều mụn mủ và nốt sần lớn, đau và viêm.
Nguyên nhân hình thành mụn trứng cá
Theo nghiên cứu, một hoặc các yếu tố dưới đây là cơ chế hình thành mụn trứng cá:
– Lượng dầu thừa tích tụ hoặc bã nhờn được sản xuất nhiều ở lỗ chân lông.
– Sự tích tụ của tế bào da chết trong lỗ chân lông.
– Sự phát triển của vi khuẩn trong lỗ chân lông.
– Quá trình viêm sau đó.
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị mụn trứng cá:
– Sự thay đổi Hormone
Sự gia tăng hormone sinh dục nam androgen có thể dẫn đến hình thành mụn trứng cá. Loại hormone này thường tăng ở cả bé trai và bé gái trong thời kỳ dậy thì, khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh và tạo ra nhiều bã nhờn dư thừa hơn. Ngoài ra, những thay đổi về hormone trong giai đoạn thai kỳ cũng có thể gây ra mụn trứng cá. Đó là lý do mẹ bầu thường bị mụn.
– Di truyền
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng con cái có nhiều khả năng bị mụn trứng cá hơn nếu cha mẹ họ cũng bị mụn trứng cá.
– Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc có chứa hormone, corticosteroid và lithium, có thể gây ra mụn trứng cá.
– Độ tuổi
Mụn trứng cá có thể khởi phát ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là ở thanh thiếu niên và người trẻ tuổi. Thông thường, mụn trứng cá có xu hướng biến mất khi chúng ta bước sang tuổi 30. Tuy nhiên, một số trường hợp ngoại lệ vẫn tiếp tục duy trì tình trạng mụn qua độ tuổi 40 hoặc 50. Trường hợp này là mụn trứng cá ở người trường thành, tuy không bùng phát dữ dội như ở tuổi thiếu niên nhưng sẽ dễ để lại tổn thương sâu.
Những yếu tố sau đây không gây ra mụn trứng cá nhưng có thể khiến tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn:
– Chế độ ăn uống quá nhiều đường hoặc đồ cay nóng có thể làm cho tình trạng mụn diễn biến nặng hơn.
– Việc căng thẳng (stress) kéo dài có thể làm rối loạn nội tiết tố, tăng tiết mồ hôi và tăng hoạt động của tuyến bã, từ đó làm nặng hơn tình trạng mụn đang sẵn có.
– Các tác nhân gây kích ứng từ môi trường, chẳng hạn như ô nhiễm và độ ẩm cao.
– Nặn mụn không đúng cách hoặc ma sát lên các vùng da bị mụn khiến mụn chai hoặc tổn thương.
– Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp.
Biện pháp điều trị và cải thiện mụn trứng cá
Các loại thuốc bôi ngoài da
– Benzoyl Peroxide: có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và có thể làm giảm sản xuất bã nhờn.
– Thuốc kháng sinh: thường được dùng kết hợp với các loại thuốc bôi ngoài da khác.
– Retinoid: có nguồn gốc từ vitamin A, giúp giảm viêm và điều trị các tổn thương do mụn, ngăn ngừa sự hình thành mụn trứng cá và làm mờ sẹo.
– Salicylic Acid: giúp đánh tan nhân mụn đầu đen và mụn đầu trắng, đồng thời giúp giảm tình trạng bong tróc.
– Sulfur (lưu huỳnh): đánh tan nhân mụn đầu đen và mụn đầu trắng, kháng viêm, kháng khuẩn, giảm dầu thừa.
Thuốc bôi ngoài da chứa các thành phần kể trên có thể gây ra một số tác dụng phụ như kích ứng, bỏng rát da. Do đó, cần được sử dụng đúng liều lượng và theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Các loại thuốc uống
– Thuốc kháng sinh: giúp làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và giảm viêm. Bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng sinh cho mụn trứng cá cấp độ từ trung bình đến nặng (mức độ 2 – 4).
– Isotretinoin: một loại retinoid dạng uống, thông qua đường màu giúp điều trị và ngăn ngừa hình thành mụn trứng cá và ngừa sẹo. Isotretinoin còn làm thông thoáng lỗ chân lông, giúp các loại thuốc khác, chẳng hạn như thuốc kháng sinh, đi vào lỗ chân lông và phát huy hiệu quả.
– Thuốc điều chỉnh hormon: chủ yếu được sử dụng cho phụ nữ, giúp ngăn chặn tác động của androgen lên tuyến bã nhờn.
– Corticosteroid: giúp giảm viêm nhanh, được sử dụng trong trường hợp bị mụn trứng cá nặng.
Các thủ thuật xâm lấn
Một số bạn bị mụn trứng cá nghiêm trọng, không đáp ứng với thuốc bôi hoặc thuốc uống có thể cần các phương pháp điều trị bổ sung, chẳng hạn như:
– Liệu pháp laser và các liệu pháp ánh sáng khác.
– Tiêm corticosteroid trực tiếp vào vùng da bị ảnh hưởng.
– Peel nông bằng hóa chất.
Sử dụng mỹ phẩm chăm sóc da
Các trường hợp bị mụn trứng cá nhẹ hoặc mới khởi phát có thể cải thiện bằng cách sử dụng mỹ phẩm đúng cách và phù hợp với tình trạng da của mình.
Bên cạnh việc làm sạch và chống nắng đúng cách, bạn có thể lựa chọn các thành phần có tính treatment để cải thiện mụn. Vì mụn hình thành dựa trên 4 cơ chế nên các hoạt chất nên tác động theo 4 con đường:
– Bạt sừng
– Kiềm dầu
– Cân bằng hệ vi sinh
– Kháng viêm
Như bộ sản phẩm cải thiện mụn DOT của Lorsia, tác động cải thiện mụn cùng lúc cả 4 con đường kể trên. Bộ sản phẩm bao gồm 1 Sữa rửa mặt kiềm dầu, 1 Serum kiềm dầu, 1 Gel dưỡng ẩm, 1 Kem chống mụn. Tìm hiểu chi tiết về bộ sản phẩm tại đây.
Bên cạnh đó bạn cần có chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, hạn chế căng thẳng để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng mụn.
Hy vọng qua bài viết trên Lorsia có thể giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chi tiết về mụn trứng cá cũng như nguyên nhân và biện pháp cải thiện chúng. Liên hệ với Lorsia nếu bạn cần giải pháp cho tình trạng mụn của mình nhé!